-
W świetle walki ideologicznej
W monografii z 1967 r. Belaruskaâ narodnaâ vusna-paetyčnaâ tvorčasc´, wydanej pod redakcją członków Akademii Nauk BSRR, została opisana historia i stan badań nad białoruskim folklorem. Nomenklatura lat 60. bezpośrednio wpłynęła na styl i ideologiczną treść niniejszego zbioru, jednak dla rozumienia…
-
Badania nad świadomością etnomuzyczną
Podstawą badań nad świadomością etnomuzyczną jest założenie, że każdy członek określonej grupy posiada intuicyjną kompetencję muzyczną, pozwalającą na spontaniczną identyfikację rodzimego stylu, poprawności i zgodności z istniejącym idiomem – wzorcem wewnętrznej organizacji struktury muzycznej. W zakresie kompetencji muzycznych ciekawe eksperymenty…
-
Z prac o kulturze ludowej Poniemnia (po 1991 roku)
Wraz z 1991 r. nastąpił nowy okres w historii Białorusi, który nie przyniósł wielu zmian w polityce kulturalnej, tym niemniej stworzył nowe możliwości – np. łatwiejsze przekroczenie granicy białoruskiej – umożliwiając także wielostronną wymianę kulturalną. Programy europejskie wspierające współpracę z…
-
Polskie pieśni w badaniach drugiej poł. XX stulecia
Po zakończeniu II wojny światowej nastąpił okres radziecki, kiedy to Białoruś zaczęła funkcjonować w obecnych granicach, jako republika składowa ZSRR. Okres ten z perspektywy badań nad kulturą ludową Białorusi był najbardziej obfity w publikacje etnograficzne oraz dotyczące ówczesnego białoruskiego folkloru…
-
Oskar Kolberg i Białoruś. Grodno
W XIX w., podobnie jak wielu innych zbieraczy twórczości ludowej, także polski etnograf Oskar Kolberg zwrócił się w kierunku badań kultur słowiańskich, biorąc pod uwagę m.in. folklor białoruski [1]. Zamierzał poświęcić mu aż trzy tomy swojego Ludu [2], o czym…
-
O polskich pieśniach w okresie międzywojnia
Okres 1919-1939 w dziejach Grodzieńszczyzny miał zasadnicze znaczenie, szczególnie w zakresie badań nad kulturą ludową, a także kształtowaniu obszaru tej kultury. Działania nowych władz II RP były brzemienne w skutki, a polityka kulturalna skierowana była przede wszystkim na odrodzenie polskości…
-
O pieśniach białorusko-polskich z powiatu sokolskiego dawnej gubernii grodzieńskiej
Jednym z pierwszych polskich badaczy, którzy zajęli się kulturą ludową dawnej gubernii grodzieńśkiej był prof. Jan Baudouin de Courtenay. W dwóch jego pracach przeanalizowana została proweniencja pieśni pochodzących właśnie z pogranicza polsko-białoruskiego. We wstępie do swojego artykułu z 1892 r. Pieśni…
-
Polskie pieśni w zbiorach Michała Federowskiego
Osobne miejsce w historiografii badań nad kulturą zachodnich terenów Białorusi należy się polskiemu etnografowi Michałowi Federowskiemu (1853–1923). Jego monumentalne dzieło (ostatecznie 8-tomowe) Lud białoruski na Rusi Litewskiej [1] jest dzisiaj największą monografią, dokumentującą niematerialną ludową kulturę zachodniej Białorusi. Polskim pieśniom Federowski…
-
Grodzieńszczyzna oczami generała-etnografa, 1893
Jedną z pierwszych oficjalnych organizacji, na szeroką skalę zajmującą się wszechstronnym badaniem terytoriów, było Rosyjskie Towarzystwo Geograficzne (RGT), powołane w 1845 r. dekretem rosyjskiego cara Mikołaja I. Pod egidą Towarzystwa rosyjscy uczeni podjęli badania m.in. nad ludem zamieszkującym „Północno-Zachodni Kraj”…
-
Zbiory Jana Czeczota w kontekście badań nad kulturą Grodzieńszczyzny
Jan Czeczot (1796-1947) uważany jest za jednego z pierwszych badaczy kultury białoruskiej, w szczególności kultury terenów Poniemnia i Pojezierza białoruskiego. Urodzony pod Nowogródkiem (w. Małuszyce), wykształcony na Uniwersytecie Wileńskim, aktywnie działający w kręgach Filomatów, Czeczot poświęcił swoją pasję poetycką i…